Brief na Raadsadvies aan Minister en Cultuurwoordvoerders

Op 17 juni 2020 verstuurden wij een brief naar de minister en de woordvoerders van Cultuur van de tweede kamer.
Deze brief is een reactie op het uitgebrachte advies van de Raad voor Cultuur over de invulling van de Basisinfrastructuur voor 2021-2024, waarin PLAN talentontwikkeling Brabant zeer positief beoordeeld werd, maar honorering uit bleef. Een Zuid-Nederland zonder rijksondersteunde ontwikkelplek voor de volle breedte van de podiumkunsten is wat ons betreft echter ondenkbaar.

—-

Beste Minister van Engelshoven,
Beste woordvoerders Cultuur van de Tweede Kamer,

Deze brief is een reactie op het uitgebrachte advies van de Raad voor Cultuur over de invulling van de Basisinfrastructuur voor 2021-2024. Wij spreken onze zorgen uit over het volgende: door het tekort aan plekken voor Ontwikkelinstellingen dreigt er een lacune te ontstaan op gebied van talentontwikkeling in de podiumkunsten van Zuid-Nederland.
PLAN Brabant voor theater, dans en circus, ontving een zeer positief advies van de raad voor Cultuur, maar de daarbij te verwachten honorering bleef vanwege te weinig middelen, uit. In de huidige situatie is er nog wel rijksfinanciering in Brabant en Limburg voor twee plekken. Met het uitgebrachte advies van de raad stopt dit voor beiden.

Sinds 2013 hebben Brabantse Gemeenten, Provincie en het Rijk fors geïnvesteerd in de succesvolle netwerkstructuur voor talentontwikkeling in de podiumkunsten, die door bundeling van krachten door de PLANpartners zelf werd geïnitieerd. PLAN is sinds de oprichting landelijk voorbeeld stellend. Het kent een innovatieve werkwijze, die stevig aangemoedigd wordt.

De raad erkent het succes van PLAN: “Het dwingt bewondering af te zien hoe tien Brabantse instellingen, die samen een afspiegeling van de gehele keten vormen, de handen ineen hebben geslagen om talentontwikkeling op nieuwe leest te schoeien. Het netwerk heeft inmiddels haar waarde bewezen: de betekenis voor de talenten en voor de podiumkunsten in Brabant is groot. PLAN heeft de afgelopen jaren interessante makers laten uitstromen, die landelijk doorbreken,
internationale aandacht trekken en prijzen en beurzen in ontvangst nemen.”

PLAN is diep geworteld in een regio waarin twee belangrijke academies zijn gevestigd: Fontys Hogeschool voor de Kunsten en Toneelacademie Maastricht. Voor de doorstroom van alumni naar het professionele veld is PLAN een essentiële schakel. In PLAN werken podia, producenten en festivals uit vier steden samen. Daardoor is PLAN voor de professionele podiumkunsten in het zuiden van groot belang als het gaat om de aanwas van jong talent en een aantrekkelijk makersklimaat.
Zonder rijksmiddelen ontstaat er een hiaat in deze zorgvuldig opgebouwde keten. In onze ogen een schoolvoorbeeld van kapitaalvernietiging.

Al in het regioprofiel verwees BrabantStad naar het belang van de Talenthub PLAN voor het culturele ecosysteem van Brabant en vroeg aan de minister om het landelijk beleid voor talentontwikkeling hierop aan te laten sluiten. Na acht jaar opbouwen en samenwerken is PLAN uitgegroeid tot een essentiële schakel in de infrastructuur. De raad bevestigt dit: “PLAN is als netwerk duidelijk in een volwassen stadium beland: de ontwikkeltrajecten zijn op basis van ervaring fijngeslepen, aansluitend bij de behoefte van de makers, en uit de plannen spreekt de toegevoegde waarde van de onderlinge samenwerking”. Zonder geboden continuïteit worden er grote investeringen in een bewezen, gezonde organisatie tenietgedaan.

Wij zien dat de raad een onmogelijke opdracht heeft gekregen, om binnen de ruimte van 15 plekken recht te doen aan de pluriformiteit van de kunsten. De raad zegt dat zij “met een groter aantal beschikbare plekken beter recht had kunnen doen aan de veelheid en diversiteit aan waardevolle plannen”. De keuze voor ‘nieuwe’ disciplines binnen de BIS was gezien het beleidskader en het beperkt aantal plekken te verwachten.

Een Zuid-Nederland zonder rijksondersteunde ontwikkelplek voor de volle breedte van de podiumkunsten is wat ons betreft echter ondenkbaar. Temeer omdat wat bewezen functioneert, nu ter ziele gaat. PLAN stimuleert theater, dans én circus en alle hybride tussenvormen. De makers en partners van PLAN bestrijken een breed ontwikkelveld.

Wij pleiten daarom voor meer Ontwikkelplekken ten gunste van podiumkunsten en het opnemen van PLAN binnen de BIS. We verwijzen daarbij ook naar de volgende drie reacties die ons pleidooi ondersteunen:
– Reactie van Brabantstad met aandacht voor PLAN;
– Reactie van Kunsten ‘92 op de gevolgen voor de podiumkunsten in de gehele breedte van
het raadsadvies;
– Reactie van Landelijk Netwerk Theaterscholen voor meer ontwikkelplekken.

Met vriendelijke groet,
PLAN Brabant
Festival Cement, Theaterfestival Boulevard, DansBrabant, Het Zuidelijk Toneel, Festival Circolo, De Nieuwe Vorst, Podium Bloos, Parktheater Eindhoven, United Cowboys en Theater Artemis

En uitgesproken ondersteuners van deze brief:

Opleidingen
Fontys Hogeschool voor de Kunsten Tilburg – Karen Neervoort, directeur
Fontys Hogeschool voor de Kunsten – Irma Borman, director department theatre
Fontys Hogeschool voor de Kunsten – Herma Tuunter, director department dance
Fontys Academy of Circus and Performing Art – John van Riemsdijk, Managing Director
Toneelacademie Maastricht – Rob Ligthert, namens directie
Hogeschool Zuyd – Ruth Benschop, Lector Autonomie en Openbaarheid in de Kunsten
Avans University of Applied Sciences – Godelieve Spaas, Prof. Sustainable Strategy and Innovation

Podia
Verkadefabriek – Jan van der Putten
Theater aan de Parade – Alex Kühne
Theaters Tilburg – Rob van Steen
Chassé Theater – Ruud van Meijel
MU Artspace – Gieske Bienert
TAC Eindhoven – Joep Smeets
Natlab – Ties Lindner & Ilona van Heeckeren
Theater de Blauwe Kei – Elke Swinkels
Speelhuis Helmond – Marloes Hakvoort
Theater de Lievekamp – Lobke van der Sanden
Theater De Kring – Simone Kort

Producenten
E-Moves – Thom Aussems
Panama Pictures – Pia Meuthen
Matzer Theaterproducties – Agnes Bolwiender & Madeleine Matzer
Corpo Máquina – Heleen Volman
Schippers&vanGucht – Dorine Cremers
Afslag Eindhoven – Yvonne van Beukering
Wildpark – Annemiek Nienhuis
Makershuis Tilburg – Nicolle van Lith
Sample Culture – Andre Grekhov

Makers
Jan Martens
Eva Line de Boer
Tea Time Company
Sanne Nouws
Katja Heitmann
Wild Vlees
Michiel Deprez
Evangelos Biskas
Bram van Helden
Marijn Graven
The100Hands
Evangelos Biskas V
Eleni Ploumi
Mari Sanders
Dyane Donk
Jorg van den Kieboom
Mees Walter
Knot Kollektiv
Anouk Oostermeijer
Anna van Kouteren Jansen
Rohiet Tjon Poen Gie
Sam Scheuermann
Iris Penning
Lenneke Maas
Simon Bus
Roy Overdijk
Virgil Dey
Anne van der Steen
Stephan Cornelio Velema
Jessy Kemper
Judith Clijsters
Youri Peters
Marie Khatib-Shahidi
Glenn Markesteijn
Annemijn Rijk
Samuel Rhyner
Saphia Loizeau
Peter van der Heijden
Piet van Dijcke
Katjetan Uranitsch
Dennis Tiecken
Rob Smorenberg
Hanne Schillemans
Ralph Timmermans

Partners
Van Abbemuseum – Diana Franssen & Willem Jan Renders
Stichting Beeldenstorm/Make Eindhoven – Lex van Lith
Pennings Foundation – Petra Cardinaal
Chr. Huyghens college Eindhoven – Erna van Rosmalen & Kim van Vlercken
Ilse Wouters Academy – Ilse Wouters
Man in de Maan – Jos Linssen
Buurt De Bergen – Marlous Herma
Stedelijk Museum Breda – Dingeman Kuilman
Nieuwe Veste – Gertjan Endedijk
Club Solo – Anthony Peeters