Menu

De richtlijnen, romantiek & randzaken van STEL
PLAN

Om aan hun PLANtraject te beginnen hebben theatermakers Romy Moons en Thomas Claessens een paar geboden geformuleerd. Regels die ze als maakduo STEL willen uitdiepen of die ze komende jaren willen testen in hun voorstellingen. Die geboden zijn bijvoorbeeld: ‘We zullen zacht zijn’, ‘We zullen schrijven’ of ‘We zullen doordenken’, waarmee ze op de filosofische basis van hun voorstellingen doelen.

Interview met STEL voor PLAN Talentontwikkeling Brabant
Tekst: Mina Etemad
Beeld: PLAN-portret STEL, copyright PLAN-Niels Vinck

‘We zullen praten’ is ook een van de geboden. Want taal is waar hun voorstellingen sterk op leunen. Moons en Claessens maken vooral gebruik van associatieve, meanderende gesprekken. In dat alledaagse gebabbel liggen essentiële dingen verborgen die af en toe helder naar boven komen. De gesprekken kunnen gaan over hele banale dingen, zoals teennagels knippen of oliebollen bakken, waar ze dan lekker lang over doorleuteren – ze kauwen een onderwerp helemaal uit. Doorsjieken noemen zij dat op zijn Vlaams. Claessens: ‘Tot alle sap eruit is.’

In hun voorstelling Life, actually bijvoorbeeld ontmoeten twee personages elkaar nadat ze een romantische komedie hebben gezien en beginnen een ellenlang gesprek over de liefde en romcoms. Hun conversatie waaiert uit over allerlei randzaken, maar vaak genoeg raken ze ook de kern aan van wat liefde zou kunnen betekenen. Ondertussen vallen de twee voor elkaar en blijken ze als het ware zelf ook in een romantische komedie te zitten.



Zoekend praten
STEL pleit ervoor dat mensen net zoals hun personages vaker zoekend praten. ‘We houden van die gesprekken waarbij je er tijdens het praten achter komt wat je precies bedoelt’, zegt Claessens. Moons vult aan: ‘Door woorden te blijven geven aan je gedachten leer je elkaar kennen.’

Moons vindt dat we in onze huidige maatschappij efficiëntie hoog waarderen, terwijl we misschien juist veel verliezen als we ons alleen daarop richten. ‘Thomas en ik vinden het fijn om de inefficiëntie van een meanderend gesprek niet als iets slechts te zien. Want daar zit juist ook veel menselijkheid en schoonheid in.’

Maar veel mensen breken hun hoofd erover hoe ze zo duidelijk en precies mogelijk kunnen formuleren wat ze bedoelen omdat ze willen dat anderen ze goed begrijpen. Claessens: ‘Ik denk niet dat dat kan, want er zijn zo veel invalshoeken en iedereen beleeft dingen vanuit een andere ervaring. Een zin als “Ik hou van je” klinkt helder, maar betekent voor ieder mens weer iets anders. Of zelfs een woord als “appel”. We zien allemaal een andere soort appel voor ons.’

Misverstand als motor
Moons: ‘Taal blijft een uitvinding. Je kunt niet alles wat je bedoelt helder krijgen – op voorhand gaat het al mis omdat we begrippen bedacht hebben voor de dingen die we denken of zien. Maar de poging van het elkaar willen begrijpen is al mooi.’
Natuurlijk kunnen er dan misverstanden ontstaan – dat gebeurt ook geregeld in hun voorstellingen. De een drukt zich dan onhandig uit, waardoor de ander het gezegde anders opvat dan is bedoeld. Maar hun personages zijn – misschien in tegenstelling tot mensen in het echte leven – bereid om open te staan voor elkaar. Claessens: ‘Misverstanden zijn juist de motors waardoor een gesprek blijft lopen, omdat de personages er niet helemaal zeker van zijn of ze goed begrepen worden of dat ze de ander goed begrijpen. Maar ze zijn bereid te luisteren naar elkaar.’

Binnenkort beginnen Moons en Claessens met een nieuw project. Het voorlopige plan is om een voorstelling te maken die tien keer opnieuw begint. Claessens: ‘We proberen een scène te spelen, maar komen er telkens achter dat die niet helemaal de lading dekt van wat we proberen te zeggen.’ Dus wagen ze telkens een nieuwe poging om de scène te spelen zoals ze die voor zich zien en raken zodoende verzeild in gesprekken over wat ze precies aan het doen zijn. De voorstelling is voor STEL een onderzoek naar hoe je een ander echt ‘voor het eerst’ kunt zien, zonder context, tijdstip, of uiterlijk daar invloed op te laten hebben.

Of STEL zich na drie jaar nog steeds aan hun geboden houdt, zal nog blijken. Moons: ‘We denken nu dat dit onze stijl is, maar het kan ook zijn dat het bij een of twee voorstellingen paste.’ Claessens: ‘Ik hoop dat we radicaler worden in sommige punten, of dat we sommige hebben moeten schrappen.’

 

 


Ontmoet de makers

Interview met Plankton in NRC

01 oktober 2024

Op 9 september ging de nieuwste voorstelling van Plankton in première. ‘ Er rent een berg voorbij’ toert t/m januari 2025 langs de theaters. NRC..

Lees verder..

Binnenkort

PEEKABOO

Maxime Dreesen
Grand Theater
Groningen

PEEKABOO

Maxime Dreesen
Frascati
Amsterdam

PEEKABOO

Maxime Dreesen
Bekijk de hele agenda

Broedplaatsen

In de broedplaatsen kunnen makers hun eerste stappen zetten en zichtbaar maken. Tegelijkertijd is het een kennismaking tussen een maker en partner(s), op basis waarvan een lange(re) samenwerking tot stand kan komen. Er zijn broedplaatsen in Breda, Tilburg, ‘s-Hertogenbosch en Eindhoven.

Partners

In PLAN werken de volgende producenten, podia én festivals samen: Festival Cement, Theaterfestival Boulevard, DansBrabant, Het Zuidelijk Toneel, Festival Circolo, De Nieuwe Vorst, Podium Bloos, Parktheater Eindhoven, United Cowboys, Theater Artemis en de Verkadefabriek. Lees hieronder meer over de werking van elke partner of klik door naar ieders website.