Menu

Pleister van zes maanden voor PLAN Brabant
PLAN

Gisterenmiddag presenteerde minister Van Engelshoven de uitwerking van het tweede steunpakket voor de cultuursector. Ze schrijft: “Juist nu is het van belang om talent voor de sector te behouden en ervoor te zorgen dat de plekken waar dit talent zich kan ontwikkelen niet verdwijnen. Ik denk daarbij aan productiehuizen en festivals die jong talent dat net van de opleiding komt, begeleiden bij het maken van een eerste productie en ook een plek bieden om dat te laten zien.”

Prachtige woorden. Maar nauwelijks daden. Binnen het tweede steunpakket krijgt PLAN slechts een overbruggingssubsidie van een half jaar toebedeeld. Hoe de minister de terechte zorg voor de toekomstige generatie en het behoud aan infrastructuur voor jonge makers rijmt met een overbruggingsperiode van zes maanden is een raadsel. Talentontwikkeling vraagt om continuïteit en perspectief.

PLAN Brabant en Frascati Producties (beiden positief beoordeeld maar niet gehonoreerd) hebben de afgelopen maanden in nauwe samenwerking een plan ontwikkeld en gepresenteerd waarmee een klein deel van de coronamiddelen voor een jonge generatie duurzaam wordt belegd. In dit plan voorzien beide instellingen pas afgestudeerden van inkomen en een professioneel perspectief en ondervangen ze voor een belangrijk deel de terugval aan vrije ontwikkelplekken (ca. 40%) voor jonge makers. Bij de ontwikkeling van dit plan werden PLAN en Frascati gesteund door de Raad voor Cultuur, het kunstenveld en de kunstvakopleidingen.

Over de volle breedte van het veld wordt alarm geslagen over deze situatie. Jan Zoet (voorzitter Kunsten ’92): “Het is ongehoord en doodzonde. Dit gaat zo ten koste van juist de nieuwe generaties verbazende talenten van alle kleuren en stijlen (en dus vernieuwing) die nu van de theater- en dansacademies komen. .. Juist in jaren van crisis die voor ons liggen is het van belang dat ze een kans krijgen te profiteren van de ervaring en het netwerk dat deze ontwikkelinstellingen pur sang kunnen bieden. En er is geen alternatief gekomen. Echt niet. Daarom zou het goed zijn, al was het uit de 482 miljoen, juist deze plekken voor vier jaar overeind te houden en daarmee talent niet bij het vuilnis te zetten.”

Ook de Volkskrant schreef er een ruggensteunend artikel over. De aangedragen oplossing is door de minister nu terzijde geschoven.

PLAN Brabant, bestaande uit tien podiumkunstinstellingen die volgens de Raad voor Cultuur “talentontwikkeling voorbeeldstellend op nieuwe leest geschoeid hebben”, is teleurgesteld. “Op 4 juni sneed een gebrek aan plekken ons het pad af. Er werden harde keuzes gemaakt, maar wel met substantiële middelen. Nu wordt de indruk gewekt met een eenmalig schot hagel een heel segment te redden. Dat klopt niet. Talent wordt het bos in gestuurd. Juist in deze tijd is dat onbegrijpelijk”, aldus Andrea van Wingerden, coördinator van PLAN

Het woord is aan de kamer.

Festival Cement, Theaterfestival Boulevard, DansBrabant, Het Zuidelijk Toneel, Festival Circolo, De Nieuwe Vorst, Podium Bloos, Parktheater Eindhoven, United Cowboys en Theater Artemis hopen dat de kamer de minister vraagt om boter bij de vis.


Beeld: Een feest om te janken van House of Nouws/Sanne Nouws, copyright Simon Wald-Lasowski.

 


Ontmoet de makers

Herfst met de PLANmakers
PLAN

Lees hier de nieuwsbrief van PLAN, met TeaTime Company als gastredactie.


Ontmoet de makers

Festival Circolo gaat niet door!
PLAN

Festival Circolo werkte met man en macht aan een alternatief festival, maar na de nieuw aangekondigde corona maatregelen vindt ook Festival Circolo: The Alternative niet plaats.

Op de hoogte blijven van de plannen van Circolo? Houd hun website in de gaten.


Ontmoet de makers

Marijn Graven over zingeving bij Radio Futura
PLAN

Programmamaker Mara van Nes ging op 1 oktober in gesprek met o.a. PLANmaker Marijn Graven over theater als ritueel, ceremonie of collectief gedragen live ervaring.
Deze aflevering van Radio Futura terugluisteren? Dat kan hier!


Ontmoet de makers

PLANmakers TeaTime Company beantwoorden al onze vragen
PLAN

TeaTime Company, het collectief van makers Bavo De Smedt, Hannah Rogerson en Pieter Visser staat op 20 en 22 oktober op Festival Circolo The Alternative met de try-out van hun voorstelling A Matter of Time. We stelden deze PLANmakers wat vragen.

Jullie zijn, als drie individuele makers, gespecialiseerd in drie verschillende disciplines: Chinese paal, dans en jongleren. Hoe vinden jullie elkaar en wat brengt jullie samen?
‘Hoe het lichaam beweegt en wat het vertelt met die bewegingen was al de kern van elk van onze individuele uitvoeringen, voordat we elkaar ontmoetten. We zijn ook geïnteresseerd in karakterontwikkeling en de relatie van het publiek tot deze karakters. We voelden dat dit alleen maar werd versterkt doordat we met zijn drieën samenkwamen. We hebben nu hele nieuwe bewegingswerelden te verkennen en de onderlinge relaties vormen weer nieuwe spanningsbogen.’
‘We mengen onze disciplines volledig in ons werk, zodat niemand dé jongleur, dé paalartiest of dé danser is. We willen dat al onze bewegingen sterk met elkaar verweven zijn, zodat we afhankelijk zijn van elkaar en een geheel vormen. Als één persoon uit het stuk gaat, valt het hele ding uit elkaar. Wij zijn allemaal ook erg geïnteresseerd in onderzoek in termen van nieuw materiaal, nieuwe medewerkers en nieuwe manieren van bewegen. We zijn constant aan het leren en groeien als trio en dat brengt ons steeds dichter bij elkaar.’

Jullie nieuwste werk A Matter of Time gaat onder andere over evenwicht op de dunne lijn tussen succes en mislukking. Wanneer is iets een succes en wanneer is het een mislukking? Werkt de truc altijd, kan iets nog goed zijn als een truc niet werkt?
‘Omdat we in het stuk jongleren, is er een bepaald traditioneel gevoel van mislukking; de bal valt. Pieter, onze jongleur, gelooft echter dat elke vallende bal een klein cadeautje is. Hij ziet een val als een kans om te leren of een kans om iets nieuws te creëren.
We denken absoluut niet aan ons werk in termen van trucs. Er zijn misschien spelletjes of doelen die al dan niet kunnen worden bereikt, maar we proberen woorden als “truc” te vermijden. Het wekt de indruk dat het ene moment belangrijker is dan het andere, terwijl wij juist geïnteresseerd zijn in trajecten en samenhang waardoor elke beweging gevolgen heeft.

Uit de titel A Matter of Time spreekt dat het stuk veel met de tijd speelt. Een bal gaat de lucht in en gedraagt zich bijna als een eierwekker, terwijl er onder de bal allerlei bewegingen plaatsvinden. Er is een sterk gevoel van ophanden zijnde mislukking en elke verkeerde beweging zal de zwaartekracht zijn werk laten doen. De bal laten vallen is geen mislukking, maar een kans om ons gehoor te verbeteren, de beweging beter te begrijpen en de timing precies goed te krijgen.’

Hoe drinken jullie je thee?
Pieter drinkt zijn thee gloeiend heet, Bavo laat het zakje er heel lang in hangen en Hannah houdt van haar Irish Tea; eerst het kokende water, dan het zakje, dan melk en een koekje erbij. Het belangrijkste is dat we hem samen drinken en er veel bij kletsen.


Ontmoet de makers

United Cowboys lanceert nieuw concept: 1ON1 – Artist Proof
PLAN

1ON1 Artist Proof is een nieuw concept van United Cowboys, waarin de uitwisseling tussen kunstenaars wordt uitgedaagd en publiek wordt uitgenodigd daarvan getuige te zijn. Een artistiek dialoog, begeleid en aangejaagd door United Cowboys; een onderzoek, afgerond met een presentatie voor zowel geïnteresseerd als ervaren publiek.

Een ARTIST PROOF in tijden van verandering.
United Cowboys nodigt per 1ON1 twee kunstenaars uit – 1 lokale en 1 internationale – om gedurende 1 week in het Art House – verder – te werken aan artistieke uitdagingen. Uiteindelijk ontmoeten de kunstenaars elkaars werk en proces in een open, directe dialoog in bijzijn van publiek.
1ON1 wordt gelanceerd tijdens de Dutch Design Week in oktober. Voor deze gelegenheid wordt een designer uitgenodigd een frame voor deze discussies te ontwerpen. United Cowboys stimuleert hiermee een transdisciplinaire benadering en voedingsbodem voor onderzoek.

De eerste 1ON1’s vinden plaats in de periode 17 oktober / 28 november. Exacte data en tijden n.t.b.
Eerste 1ON1 wordt gelanceerd in samenwerking met- en tijdens de Dutch Design Week Eindhoven 2020.

Geïnteresseerd om te participeren? kijk op: https://mailchi.mp/4db526bf1535/newsletter_test-4804454
Geïnteresseerd om aanwezig te zijn als publiek: www.unitedcowboys.net / info@united-c.nl


Ontmoet de makers

PLANmaker Katja Heitmann wint Gieskes-Strijbis Podiumprijs 2020
PLAN

Choreografe Katja Heitmann won op maandag 7 september de Gieskes-Strijbis Podiumprijs, een prijs voor twee makers die een grote bijdrage hebben geleverd aan de Nederlandse podiumkunsten. De prijs omvat een bedrag van 60.000 euro, dat ingezet mag worden voor de verdere artistieke ontwikkeling.

De adviescommissie over Katja Heitmann: “Met volstrekt origineel oeuvre breekt choreografe Katja Heitmann de conventies rondom moderne dans open. Wars van bestaande categorieën kiest ze voor eigen artistieke parcours en voor eigen omstandigheden waarbinnen zij haar werk wil presenteren. Verrassend daarbij is het dat wat op papier of in woord nog abstract mag lijken, in haar uiteindelijke voorstellingen door een breed publiek met een grote vanzelfsprekendheid omarmd wordt. Het is inspirerend hoe zij durft te vertrouwen op haar intuïtie, op het begin van een idee, zonder nog te weten wanneer of in welke vorm een project zal eindigen. Daarmee laat haar werk zich per definitie moeilijker vangen in vooraf vastgelegde mallen, al te rigide subsidieformats of geijkte theatrale ruimtes. Het is dan ook haar grote droom om een soort ‘artistiek klooster’ (zonder religieuze insteek) te beginnen waarin zij haar praktijk – zonder opgelegde beperkingen van ruimte of tijd – kan door ontwikkelen met haar dansers en alsmaar uitbreidende waaier van publieksgroepen.”

Bekijk hier de video. 


Ontmoet de makers

De zomer van de PLANmakers
PLAN

Lees de nieuwsbrief van PLAN, met als gastredacteur Bram van Helden.


Ontmoet de makers

Brief ontwikkelinstellingen aan minister en Raad voor Cultuur
PLAN

Na de adviezen die de Raad voor Cultuur deze maand deed roepen de beslissingen rondom ontwikkelinstellingen grote vragen op. In wat eerst losse zaken leken te zijn van individuele instellingen, lijken zich nu een paar duidelijke patronen en grotere onregelmatigheden af te tekenen. Daarom vragen de ontwikkelinstellingen in een gezamenlijke brief aan de minister en de politiek om o.a. extra budget vrij te maken, en stellen zij voor om met de sector en de politiek samen met de raad, ook in het licht van de huidige crisis, een herijkte visie te formuleren over de plek die Ontwikkelinstellingen in de keten zouden moeten innemen.


Geachte minister Van Engelshoven, geachte Raad voor Cultuur

De categorie ontwikkelinstelling roept na het neerdwarrelen van het stof van de beslissingen grote vragen op. In wat eerst losse zaken leken te zijn van individuele instellingen, lijken zich nu een paar duidelijke patronen en grotere onregelmatigheden af te tekenen.

Om te beginnen willen we zeggen dat deze brief op geen enkele manier de kwaliteit van de gehonoreerde aanvragen in twijfel wenst te trekken. We willen slechts onze grote zorgen uitspreken over de manier waarop het advies van de Raad tot stand is gekomen, en de mogelijke impact die dit zou kunnen gaan hebben op de keten van de kunstensector.

In de inleidingstekst op de adviezen in de categorie ontwikkelingsinstellingen komt de raad zelf met de constatering dat de aanvragen niet goed met elkaar te vergelijken zouden zijn. De olifant in de kamer is echter dat de raad, getuige de soms gebrekkige adviesteksten, vanwege een onheldere definitie van een ontwikkelinstelling over te weinig kaders heeft kunnen beschikken om de aanvragen echt op waarde te kunnen schatten, nieuwe ontwikkelingen in het veld te kunnen plaatsen en een overkoepelende visie over de functie Ontwikkelinstellingen te kunnen formuleren.

Een meerderheid van de instellingen die deze brief hebben ondertekend zien grote hoeveelheden onjuistheden in hun advies staan. Naast kleine technische foutjes zijn soms ook uitspraken van de Raad aantoonbaar gebaseerd op een oppervlakkige lezing van de desbetreffende aanvragen.

Daarnaast worden sommige criteria niet consequent toegepast. Sommige instellingen worden geprezen om hun talentbeleid terwijl andere met een aantoonbaar betere trackrecord hyperkritisch worden benaderd. Voor sommige aanvragen was het ontbreken van een gebouw onmiddellijk reden voor afwijzing terwijl andere aanvragers een positief advies kregen op voorwaarde dat ze nog voor huisvesting zouden zorgen. Bij sommigen worden diversiteitsregels strenger toegepast dan bij andere aanvragers.

In haar adviezen lijkt de raad niet altijd het onderscheid te kunnen maken tussen een oppervlakkige aanpak en een op alle fronten weldoordacht diversiteitsbeleid. Er lijkt geen goed onderscheid te zijn tussen instellingen die pas zeer recent op enigerlei wijze met inclusiviteit aan de slag zijn gegaan en organisaties die dit proces vanaf hun ontstaan in hun DNA hebben en organisaties die dit proces eerlijker en diepgaander doorlopen.

Bovendien moeten we constateren dat onder druk van de door de raad gewenste verbreding en vernieuwing de traditionele zorg voor internationale top en vooruitstrevendheid een ondergeschoven kindje is geworden. De raad verbreedt wel maar vlakt ook af, en dat is een vreemde uitkomst voor een regeling die Nederland juist vooruitstrevend en internationaal competitief moet helpen houden.

Wellicht is dit te wijten aan de onduidelijkheid die de categorie Ontwikkelinstellingen al vanaf het begin achtervolgt. Nu, meer dan ooit, blijkt dat de Raad deze categorie heeft moeten behandelen als vergaarbak voor beleidsdoelen die in andere categorien onvoldoende worden gewaarborgd. Zo moest binnen deze ene nieuwe categorie het grote gebrek aan vernieuwing én diversiteit in de andere categorieën worden opgevangen. Hierdoor bleef er te weinig ruimte over voor een visie op wat een ‘ontwikkelinstelling’ nou eigenlijk zou moeten zijn. Dit blijkt ook uit de grote nadruk die de Raad in zijn adviezen legt op publieksbereik en speelplekken. Een visie op ontwikkeling, de zaak die toch centraal zou moeten staan, lijkt van secundair belang te zijn geweest in de overwegingen, waardoor er paradoxaal genoeg minder ruimte is gekomen voor kunstenaars om ‘genres en disciplines opnieuw uit te vinden, om zichzelf te vernieuwen, om te falen’ zoals de Raad zelf in zijn inleiding centraal stelt.

Het gebrek aan een heldere visie blijkt tevens uit het feit dat de verschillende ‘netwerkorganisaties’ in de podiumkunsten in eerste instantie uitdrukkelijk naar voren
werden geschoven als ‘best practice’ binnen de ontwikkelinstellingen, maar deze in de uiteindelijke beslissingen grotendeels werden gepasseerd ten faveure van instellingen met een traditionelere organisatiestructuur. Hoewel de minister en de Raad steeds hebben gepleit voor het verzorgen van een goed ecosysteem ontstaan er nu grote hiaten in de combinatie van bepaalde genres (zoals de hedendaagse muziek) en functies als talentontwikkeling en innovatie, waardoor de keten niet goed kan functioneren.

De Raad heeft aangegeven dat ze het advies van haar commissies op sommige punten naast zich neer heeft gelegd, en eigen beslissingen heeft genomen. Dit roept sterk de vraag op waar de raad ook in het beoordelingsproces van de Ontwikkelinstellingen heeft ingegrepen: is dat over de gehele linie eerlijk gemeld?

De transparantie wordt in onze uitzonderlijk overvraagde categorie nog eens bemoeilijkt vanwege het feit dat het beslissingsproces over meerdere schijven is gelopen. In de inleiding op het advies staat dat er ‘is gebruikgemaakt van expertise van de commissies die zich over de specifieke genres en disciplines hebben gebogen’, maar over wie dit gaat, en in welke gevallen, wordt nergens toegelicht. Waar bij andere categorieën helder is wie in welke commissie zat is bij ons nu onhelder wie op welk moment welke zwaarte van stem had.

Door het ontbreken van een heldere visie en een goed geformuleerde opdracht en een veel hoger aantal aanvragen dan van tevoren was verwacht stond de raad voor een moeilijke opdracht, en dat verdient dan ook alle begrip. Maar tijdsdruk en een te laag budget lijken tot een advies te hebben geleid dat niet overal op even transparante wijze tot stand is gekomen en dat onzorgvuldigheden en onduidelijkheden bevat.

Het grote aantal positief beoordeelde aanvragen wijst bovenal op het feit dat er eenvoudigweg te weinig geld is vrijgemaakt voor de kwaliteit in talent die er in Nederland aanwezig is. Om zowel genrevernieuwing, geografische spreiding, nieuwe organisatievormen als bestaande kwaliteit op het gebied van talentontwikkeling te kunnen waarborgen is het deel van het budget dat naar Ontwikkelinstellingen gaat eenvoudigweg ontoereikend.

We vragen de minister en de politiek samen extra budget vrij te maken. En we stellen voor om met de sector en de politiek samen met de raad, ook in het licht van de huidige crisis, een herijkte visie te formuleren over de plek die Ontwikkelinstellingen in de keten zouden moeten innemen. We nodigen de minister en de Raad voor Cultuur daarom graag uit tot een verder gesprek, waarin een dergelijke visie gezamenlijk kan worden geformuleerd. Dit proces kan hopelijk leiden tot een extra ronde van aanvragen van ontwikkelinstellingen die meededen in de afgelopen ronde. Het zou een kans zijn om vanuit een gedeelde visie en een gedeeld belang een grote verscheidenheid aan soorten ontwikkeling zeker te stellen voor de toekomst.

Een kunstensector die zijn rijkdom toont in vele belangwekkende en onderscheidende ontwikkelplekken verdient het om een stevigere impuls te ontvangen. Juist in deze tijden, waarin het coronavirus en grote maatschappelijke bewegingen oude zekerheden op losse schroeven hebben gezet, is de ruimte die ontwikkelinstellingen maken voor het zoeken naar nieuwe vormen essentieel.

Deze brief is opgebouwd uit soms uiteenlopende ervaringen van verschillende soorten ontwikkelinstellingen. We tekenen wellicht om verschillende redenen maar hoe dan ook solidair deze brief omdat we uiteindelijk allemaal hetzelfde willen.

Meer ruimte voor ontwikkeling. Juist nu.

A/Morph
Creative Court
Dansateliers
Epitome Entertainment
Feikes Huis
Frascati
KASKO
LIMA
M-Lab
Nationale Jeugdorkesten Nederland
Paradiso Melkweg Productiehuis
PLAN/Theater Artemis
PLAN/Het Zuidelijk Toneel
PLAN/Theaterfestival Boulevard
PLAN/DansBrabant
PLAN/United Cowboys
PLAN/Podium Bloos
PLAN/Festival Cement
PLAN/De Nieuwe Vorst
PLAN/Festival Circolo
PLAN/Parktheater Eindhoven
Podium Mozaïek
Productiehuis Theater Rotterdam
RIGHTABOUTNOW INC.
Rizoom/Asko|Schönberg
Rizoom/De Doelen
Rizoom/Gaudeamus
Rizoom/Intro in Situ
Rizoom/Korzo
Rizoom/November Music
Rizoom/Muziekgebouw aan ‘t IJ
Silbersee
Sonic Acts
Standplaats Midden/Het Huis Utrecht
Standplaats Midden/SPRING
Standplaats Midden/Het Filiaal theatermakers
Standplaats Midden/De Coöperatie
3
Standplaats Midden/Holland Opera
Standplaats Midden/Gaudeamus
STEIM
STRP
V2_Lab voor de Instabiele Media
de Veenfabriek
Veem House for Performance
De Waag
What design can do
VIA ZUID/Intro in Situ


Ontmoet de makers

PLANmakers aan het woord: verbinding tussen hart en hoofd
PLAN

Lees de nieuwsbrief van PLAN, met als gastredacteur Marijn Graven.


Ontmoet de makers
Francesca Lazzeri / Wild Vlees
Meer weten over Francesca Lazzeri / Wild Vlees?

Interview met Plankton in NRC

01 oktober 2024

Op 9 september ging de nieuwste voorstelling van Plankton in première. ‘ Er rent een berg voorbij’ toert t/m januari 2025 langs de theaters. NRC..

Lees verder..

Binnenkort

Close to Harmony (Belgische première)

King Sisters
KIEM Festival
Oostende (BE)

PEEKABOO

Maxime Dreesen

untitled subs

Anthony van Gog
Seasoning Fall
United Cowboys, Eindhoven

Motus Sonus

Alesya Dobysh
Seasoning Fall
United Cowboys, Eindhoven

PEEKABOO

Maxime Dreesen
Bekijk de hele agenda

Broedplaatsen

In de broedplaatsen kunnen makers hun eerste stappen zetten en zichtbaar maken. Tegelijkertijd is het een kennismaking tussen een maker en partner(s), op basis waarvan een lange(re) samenwerking tot stand kan komen. Er zijn broedplaatsen in Breda, Tilburg, ‘s-Hertogenbosch en Eindhoven.

Partners

In PLAN werken de volgende producenten, podia én festivals samen: Festival Cement, Theaterfestival Boulevard, DansBrabant, Het Zuidelijk Toneel, Festival Circolo, De Nieuwe Vorst, Podium Bloos, Parktheater Eindhoven, United Cowboys, Theater Artemis en de Verkadefabriek. Lees hieronder meer over de werking van elke partner of klik door naar ieders website.