Een museumzaal is niet een voor de hand liggende plek voor een dansperformance, maar danser en choreograaf Alesya Dobysh houdt er juist van om zulke ruimtes op te zoeken. In 2023 liet ze een paar dansers tussen enorme architecturale objecten van Thomas Schütte in Museum De Pont door bewegen. Soms interacteerden ze met de sculpturen door ze aan te raken of door op ze te lopen of te klimmen. Ook bewogen de dansers zich dicht bij het publiek dat door de ruimte verspreid was, soms zelfs zodanig dat die gedwongen waren aan de kant te gaan.

Interview met Alesya Dobysh voor PLAN Talentontwikkeling Brabant
Tekst: Mina Etemad

Alesya Dobysh danste zelf ook in deze performance genaamd Motus Sonus. Ze stond op een klein platform dat verbonden was aan een modulaire synthesizer. Een microfoon ving de geluiden van haar lichaam op: haar voeten die op het platform terechtkwamen of haar hand die langs een ander lichaamsdeel schuurde. Max Frimout, de geluidsartiest waar Dobysh vaker mee samenwerkt, vervormde die geluiden ter plekke: een soort muziek waar Dobysh met haar dans weer op reageerde.

Het beginpunt van Dobysh’ werk is beweging in relatie tot geluid en geluid in relatie tot beweging. Ze maakt dus niet vanuit de wens een onderwerp te analyseren of uit te diepen. Dat is wel wat er vaak gebeurt als we naar een optreden kijken: we verwachten dat we een boodschap meekrijgen en dat er een narratief zit in het getoonde. Dobysh is uit op iets anders: ‘Ik wil dat mensen beweging als beweging zien en niet beweging als een verhaal.’

Fysieke reactie
Door de lichamelijkheid van dans kan iets intuïtiefs worden getriggerd, waar Dobysh op uit is. ‘Een fysieke reactie in plaats van een intellectuele. Je moet het voelen. Geen betekenis zoeken, maar het lichaam aanschouwen, de geluiden die dat lichaam maakt horen, de pulsaties die erdoorheen gaan zien.’

Dobysh begon met dansen in Rusland, waar ze in aanraking kwam met house dance, een straatcultuurdansstijl met veel voetbewegingen. Ze heeft dus nooit dans gestudeerd, maar was onderdeel van de urban dansgemeenschap in Moskou en leerde daar haar eigen stijl ontwikkelen.

Lange tijd begaf ze zich in de battle scene die hoort bij house dance, maar sinds een jaar of zeven is ze ook geïnteresseerd in het theater. Al zal het nooit echt een plek worden waar ze graag wil zijn, wat voornamelijk ligt aan hoe de ruimte is ingericht in theaters, met het podium aan de ene kant en het publiek aan de andere: ‘Er is vaak een afstand tussen het publiek en de performers.’

Geen comfort
Dobysh experimenteert door haar performances op minder traditionele plekken op te voeren: in oude fabrieken, galerieën of musea. Het publiek krijgt geen aangewezen plekken, maar kan zelf bepalen waar het gaat staan of zitten. ‘Als mensen niet op een comfortabele stoel achteruit kunnen gaan zitten zoals ze in het theater kunnen, maar eerst op zoek moeten naar een plek, zullen ze zich anders tot het werk verhouden. Ze zullen alleen daarom al wat ze zien minder intellectualiseren.’

De komende tijd zal Dobysh haar concepten verder ontwikkelen samen met PLAN Brabant. Beweging en geluid zullen de basis blijven van haar onderzoek, maar ze is altijd ook nieuwsgierig naar het samenwerken met andere artiesten. Vorig jaar had ze voor Motus Sonus drie andere dansers met verschillende culturele achtergronden en danservaringen uitgenodigd voor de performance en dat wil ze voor elk nieuw optreden graag weer doen.

Controleverlies
Momenteel werkt ze door aan Motus Sonus. Zo onderzoekt ze een nieuw element met geluidsartiest Max Frimout: hoe beïnvloeden materialen zoals aluminium, glas of metaal beweging en geluid? In de studio gooide Dobysh bijvoorbeeld water op een groot vel plastic, waar ze vervolgens op begon te dansen. ‘Je kunt uitglijden, dus je lichaam moet zich daaraan aanpassen – je verliest controle over je bewegingen. Het geluid dat je lichaam en het materiaal maken is ook anders.’

Het is voor Dobysh alsof er een ander persoon de performance binnenkomt als ze zo’n nieuw element introduceert. ‘Ik onderbreek mijn normale flow met zulk materiaal. Dat is spannend.’ Wat er precies uit dit onderzoek gaat komen en of ze het gaat gebruiken in een nieuwe performance weet Dobysh nog niet, maar net zoals andere aspecten in haar dans vindt ze het in ieder geval leuk om te experimenteren en te onderzoeken hoe haar lichaam zich beweegt.