Het begon bij het beeld van een koelkast. Elias De Bruyne was aan het herstellen van een niertransplantatie en kon een flinke tijd niet werken, terwijl de wereld in een hard tempo verder ging. ‘Het was alsof ik in een koelkast zat, alsof ik al mijn ideeën moest bewaren tot ik hersteld was.’

Interview met Elias De Bruyne voor PLAN Talentontwikkeling Brabant
Tekst: Mina Etemad

Daarom zie je in de voorstelling Wat als dit alles is? een koelkast op het podium staan. Langzaam komt er een pot mayo uit, dan een pak vissticks. Na een tijdje verschijnt De Bruyne zelf, terwijl een computerstem zijn biografie oplepelt. Het publiek leert hem kennen, weet dat hij worstelt met de draad oppakken van het theatermaken na lange tijd stil te hebben gestaan. Ondertussen blijven er spullen uit de koelkast komen, alsof de ideeën die hij al die tijd moest bewaren zonder er voorstellingen van te kunnen maken nu hun weg naar buiten vinden.

Verdwaalde kapitein
Veel van zijn werk gaat over zijn eigen zoektocht in het leven, over vragen die iedereen weleens heeft over wie je bent of wat je plek is in deze wereld. ‘Ik voel me een soort eenzame, verdwaalde kapitein.’ Maar deze beladen onderwerpen benadert De Bruyne met relativering en veel humor. Vooral met zijn onhandigheid, die hij ook in het dagelijks leven bezit, speelt hij op het toneel. ‘Ik denk dat ik er best goed in ben mensen te doen lachen. Om er vervolgens meteen iets tragisch tegenover te zetten, zodat ze denken: “Moet ik hier eigenlijk wel om lachen? Of moet ik huilen?”‘

In Wat als dit alles is? begint hij bijvoorbeeld zonder uitleg plots aan een absurde dans. ‘In mijn hoofd dans ik een stilleven na. Dus ik beeld een dode haas, druiven of een andijvieschaal uit. Het publiek moet lachen, maar ik doe het uiterst serieus, zonder zelf te lachen, waardoor sommigen zich beginnen af te vragen of ik het echt meen.’

Op nog veel meer andere manieren speelt De Bruyne met spanning. ‘Door bijvoorbeeld veel te lang stil te zijn en te kijken naar het publiek, tot het ongemakkelijk wordt.’ Hij weet dan heel goed wat hij aan het doen is en heeft controle over de situatie, maar op zo’n moment voelt hij het ongemak ook daadwerkelijk zelf. ‘Dat vind ik juist fijn aan theatermaken; als het veilig is, is het eigenlijk niets.’

De voorstelling met misschien wel de langste opkomst ooit zit vol van zulk ongemak. Daarin wordt groots aangekondigd dat de acteur opkomt, maar – je raadt het al – lange tijd gebeurt er weinig en is De Bruyne in geen velden of wegen te bekennen. ‘Het duurt heel lang voor ik uiteindelijk wel opkom, maar dan ontstaat er een ongemakkelijk moment tussen mij en het publiek omdat ik een hele poos stil blijf. Ik geef ze dus totaal niet wat ze verwachten.’

Die voorstelling heeft De Bruyne onder andere gespeeld op de NDSM-werf en op Oerol. Terwijl je dus wacht op de opkomst van de acteur, gebeurt er op de achtergrond van alles, waardoor je begint te twijfelen of een voorbijrijdende auto niet ook bij de voorstelling hoort, of dat de voetganger in de verte niet degene is die zo het podium op zal lopen. De Bruyne: ‘Je focust je plots op je omgeving, op dingen waar je niet vaak bij stilstaat. We vergeten vaak hoe mooi de wereld om ons heen is, maar ik hoop dat mensen dat op zo’n moment wel zien. Dus de schoonheid van het alledaagse, daar draait die voorstelling ook om.’

Tuinman met zestien kerstbomen
Bracht hij bij die voorstelling het theater naar de buitenwereld, het tegenovergestelde zul je bij De Bruyne ook regelmatig zien gebeuren: in Beats of love stonden zestien kerstbomen van verschillende formaten in de zaal en Wat als dit alles is? eindigt met het beeld van een natuurlandschap. Niet vreemd, als je weet dat De Bruyne tuinman is geweest. ‘Na de middelbare school deed ik auditie voor de acteeropleiding, maar ze vonden me nog erg jong – ik had niet genoeg levenservaring. Omdat ik toen in het weekend als tuinman werkte, besloot ik daar eerst een opleiding in te doen.’

Dat vak heeft De Bruyne niet helemaal achter zich gelaten, al is hij nu theatermaker geworden. ‘Als je tuiniert leg je een landschap aan dat er wild uitziet, maar elke tuinman plant alles precies zo aan als hij wil. Een omgeving die er heel natuurlijk uitziet, is dus in feite door een mens bepaald.’ Datzelfde gaat op voor zijn werk in het theater: ‘Daar probeer ik ook nonchalance uit te stralen, maar over alles is nagedacht – elk detail is heel precies gekozen.’

Foto’s: copyright PLAN-portret Elias De Bruyne door Bas de Brouwer.

De VSCD Mimejury heeft uit het aanbod aan voorstellingen in de zomerprogrammering een extra genomineerde voor de VSCD Mime/Performance Prijs gekozen: De voorstelling met misschien wel de langste opkomst ooit van Elias De Bruyne en Theater Artemis.

Uit het juryrapport: “In ‘De voorstelling met misschien wel de langste opkomst ooit’ van Elias De Bruyne, die hij onder de vleugels van Theater Artemis, Over het IJ, Oerol en Plan Brabant heeft gemaakt, wordt de titel helemaal ingelost. Op Oerol vond deze locatievoorstelling plaats in een duinlandschap. In plaats van een monumentale opkomst wordt al snel duidelijk dat we naar iets heel anders zitten te kijken: Het landschap van de Terschellingse duinen. Door de theaterconventies naar zijn hand te zetten, stuurde De Bruyne onze blik verwachtingsvol dat landschap in, dat in al zijn eenzaamheid een hele nieuwe poëtische betekenis krijgt. En dat met slechts de belofte om op te komen.”

Lees hier meer

Voor Theaterkrant schreef Sander Janssens een recensie over Voorstelling met misschien wel de langste opkomst ooit van Elias De Bruyne.

“Op vrolijk-ontregelende wijze bevraagt De Bruyne in deze openluchtvoorstelling theaterconventies en toont hij de schoonheid van het alledaagse. De voorstelling past daarmee naadloos in het bescheiden absurdistische metatheater-oeuvre van deze zeer interessante jonge maker, die zich de laatste jaren als maker en speler onder meer bij Theater Artemis presenteert.”

Lees de volledige recensie hier.

I can’t stop. Dat is het motto van de 38ste editie van Theaterfestival Boulevard.
Tussen 4 en 14 augustus nemen makers in allerlei soorten en maten ‘s-Hertogenbosch over. Met dit jaar niet alleen een festivalhart op de oude vertrouwde Parade midden in de stad, maar met ook een bruisend groen hart in het Zuiderpark.

Nieuwsgierig naar het werk van onze PLANmakers? Elias De Bruyne, Piet van Dycke / Circumstances, Marijn Graven, Corpo Máquina Society/ Simon Bus en Sonja van Ojen & Hendrik Kegels zijn te zien op het Bossche festival. Ook Jija Sohn komt langs binnen het Lijn73 programma.

Check de site voor meer info en tickets.

Maar liefst twee PLANmakers gaan met hun gloednieuwe voorstelling in première op 10 juni tijdens Oerol Festival op Terschelling.

Elias De Bruyne
Op vrijdag 10 juni aanstaande gaat de nieuwe voorstelling van Elias De Bruyne, De voorstelling met misschien wel de langste opkomst ooit, in première tijdens Oerol.

In het decor staat ongemakkelijk iemand van Guinness World Records te wachten of deze voorstelling daadwerkelijk de langste opkomst ooit heeft. Een acteur is nu al een aantal dagen aan het opkomen en kan elk moment aankomen. Wat hij gaat doen als hij er eindelijk is weet niemand.

Als maker wordt Elias ondersteund door PLAN Brabant en werkt hij onder de vleugels van Theater Artemis.

De voorstelling met misschien wel de langste opkomst ooit is t/m 18 juni te zien op Oerol.
Daarna in juli op Over het IJ Festival en in augustus op Theaterfestival Boulevard.

Piet Van Dycke
De nieuwste creatie EXIT van Piet Van Dycke, onder het nieuwe gezelschap Circumstances, gaat ook in première op vrijdag 10 juni tijdens Oerol.

Piet nodigde voor deze voorstelling vier circusartiesten uit, elk in hun eigen discipline: bascule, straps, trapeze en acrodans. In deze spannende, woordeloze performance spreken ze samen één lichamelijke taal. De individuen hebben elkaar in hun zoektocht naar onafhankelijkheid meer dan ooit nodig. Ze houden elkaar in evenwicht, maar brengen elkaar ook uit balans. Een risicovolle flirt.

Als maker wordt Piet ondersteund door PLAN Brabant en werkt hij onder de vleugels van Festival Circolo en DansBrabant.

Na Oerol op tournee (locatieversie) op o.a. Brugge Plus vzw, Theaterfestival Boulevard, @Theater op de Markt, Cirk! Aalst, FiraTàrrega, Plein de cirque/De Warande. En vanaf februari 2023 een herwerkte theaterversie in Vlaanderen en Nederland.

Maak je klaar voor de 37e editie van Theaterfestival Boulevard! Een editie waarbij we elkaar (eindelijk) weer ontmoeten. Zij het op veilige afstand. Met ondermeer een nieuw en ruim opgezet festivalhart in het Zuiderpark van ’s-Hertogenbosch. Van donderdag 5 tot en met zondag 22 augustus kun je weer volop genieten van theater, dans, muziek(theater) en kunstvormen die niet in een hokje passen.

Ontdek er werk van de volgende PLANmakers: Elias De Bruyne, Evangelos Biskas/ V (i.s.m. Expeditie Cement), Francesca Lazzeri, Marijn Graven (i.s.m. Expeditie Cement), Piet Van Dycke, Tamar Blom (i.s.m. Expeditie Cement), Timo Tembuyser (i.s.m. Expeditie Cement) en werk van oud PLANmakers Katja Heitmann en Sandman.

Check het complete programma van Theaterfestival Boulevard hier.

Circusdans, muziektheaterarchitectuur en wereldse mime. Piet, Timo en Elias. Het zijn de namen van de 3 nieuwe, volstrekt originele makers die vanaf dit voorjaar vol enthousiasme starten met een driejarig PLAN-traject. Hieronder stellen we ze in het kort aan je voor.

PIET VAN DYCKE

Piet Van Dycke: “Dat is wat ik het interessante aan circus vind: wat als het mislukt, wat als je risico neemt? Het wordt pas interessant als de jongleerbal valt. Ik vind het belangrijk om tot dat nulpunt te komen, om te beseffen dat we allemaal ‘maar mensen’ zijn. Hoe kan ik het ‘excelleren’ van circus toepassen op een menselijke manier? Circus gaat niet over het bereiken van het onmogelijke, maar om het onmogelijke uit te dagen. De zoektocht naar de limieten van evenwicht, zwaartekracht, balans, tijd en uithoudingsvermogen creëert voor mij een unieke dans.” Tijdens het PLAN-traject verdiept Piet zijn interdisciplinaire, choreografische handtekening. Het doel is nooit rechtstreeks de samensmelting van disciplines, maar juist de vertelkracht die uit deze interactie voortkomt. Hij onderzoekt de komende jaren de draagkracht van het lichaam: hoe transformeren de meest perfecte lijven? Hij wil tijdens het PLAN-traject meer leren delen in verschillende vormen om zo niet alleen connectie te zoeken binnen zijn werk, maar ook met het publiek.

Lees hier meer over Piet

TIMO TEMBUYSER

Timo Tembuyser is performer, zanger, componist & theatermaker: “Waar ik in mijn architectuurstudie vooral ruimtes heb leren scheppen, heb ik in de vijf jaar Toneelacademie/Conservatorium die daarop volgden vooral geleerd hoe die ruimtes te vullen. Ik zou m’n werk dan ook kaderen binnen alle drie de vakgebieden architectuur, theater en muziek — noem het muziektheaterarchitectuur.”

De komende jaren werkt Timo aan het verder uitbouwen van een eigen methode voor een ensemble van stemmen. Klassieke muziek, fysieke transformatie, ritualiteit en het vormgeven van de ruimte vormen hierin de ankers en onderzoekspunten.

Lees hier meer over Timo

ELIAS DE BRUYNE

Tijdens de mime-opleiding ontwikkelde Elias De Bruyne een onontgonnen fysicaliteit en een sterke drang om zelf voorstellingen te maken. Het werk van Elias gaat vaak over zijn eigen dagelijkse vragen over het leven, de liefde en over de natuur. Hij probeert de natuurlijke buitenwereld het theater in te brengen, om vervolgens naar zijn hand te zetten: eigenzinnig, beeldend en muzikaal. Zo ontstaan fascinerende werelden waarin van alles kan gebeuren. Hij zegt vaak dat zijn voorstellingen “over NIETS gaan zodat er juist ALLES kan gebeuren. Samen even stil staan, vergeten dat de wereld draait zodat we misschien samen even kunnen verdwijnen van dit alles, het dagelijkse leven.”

Lees hier meer over Elias